• Arequipa
  • Puno
  • Juliaca
  • Policiales
  • Política
  • Nacional
  • Sociedad
  • Deportes
  • Especial Bicentenario
    • Misterios
    • Vida & estilo
Radio Victoria
Los Andes
  • Arequipa
  • Puno
  • Juliaca
  • Policiales
  • Política
  • Nacional
  • Sociedad
  • Deportes
  • Especial Bicentenario
    • Misterios
    • Vida & estilo
No Result
View All Result
  • Arequipa
  • Puno
  • Juliaca
  • Policiales
  • Política
  • Nacional
  • Sociedad
  • Deportes
  • Especial Bicentenario
    • Misterios
    • Vida & estilo
No Result
View All Result
Los Andes
No Result
View All Result

Jakäwisaxa suma q’umañapawa

Los Andes Por Los Andes
16/06/2019
in Especial Bicentenario, Puno, Sociedad, webPortada
0

Achachilaxa, ¡wawa! janiwa q’añunaksa jurinaksa jakäwisaru willtjatati, uraqi manqharuwa suma jat’intaña, sirïnawa.

Juan Choquehuanca Mamani

Uka arunakapasti jichha urukamawa chiqa wakisiri, aka urunakansti jakäwisaxa wali suma q’umirïnawa qullunakasasa, phuju qawayasa,  utjawisa qawayanakapasa ukhumaraki qullu layanakasa aski suma ch’uxñakiriwa. Qullu alaya phujuta jalaniri umasa suma q’umakiriwa, jawirasa walja qhana umani, uywanakasa khusa k’uchikiwa jakxatasipxirïna, ukawjana utjasiri jaqinakasa ukhamarakiki.

Markanakana utjasiri jaqinakasti wali k’uchiwa jakasina sarnaqasipxirïna, manq’anakasa, umaña umasa, samsuwisa janiwa usuyasirinati; musq’achunakasa, ch’uxñachunakasa suma uñjasina, yäqasina uywatapxirinawa, ukanakasti, jiwasanakatakixa walja janchisa  thurinchasirinawa, usunakatsa jark’aqasiri kunanawa.

Taqi pachanwa, jiwasa markasana, ayllunakasana utjasirinakasti jakawisaruxa walja suma yäqasipxirïna, jichha urukamasa ukanakaxa ukhamaskiwa; sapa mayni jiwasanakatakisti Pachasa suma uñjañasaxa aski wakisiriwa.

Jakäwisa pachasaxa, suma jakañasa, amuyt’awisa, q’uma chuymaniña kunwa waxt’aschitu. Uraqpacha jaqinakatakisti Jakäwisa Pachasaxa walja, walja wakisiripuniwa, janiwa usuntayañasasa, taqi chuymampi uñjañasawa, wawanakasataki suma q’uma jakäwi uraqi jayt’awañasawa, jupanakasti jutïri urunakaxa jani t’aqisipxañapataki.

¿Kunasa kamachchitu?

Jichha urunakasti, jakäwisaxa walja usunchatapuniwa, t’aqisiyata kunawa uñjasi, ch’umiwja ukana quqanakapasa jani chuymani jaqinakana k’utsutawa uñjasipxi, sapa uruta sapuruwa quqanakaxa k’utarata, ukana jakasiri jamach’inakasti chuymasa q’uya q’uyawa chhiwiqrapxi, chhiwchhini tapanakapasa willtjata, uka tapa qawayapanraki chhiwichhinakapasa jiwarayata jaqusipxi. Jawira umanakasa jiwa q’añu q’añukiwa, janiwa uywanakansa jaqinakansa umt’añjamakiti; uraqisasti utjawisasa sapa kuti uñtasina jachasinsa tukusiñjamawa.

¿Kamachañasasa?

Jichha urunakansti, sapa mayni jiwasanakaxa jakäwisa suma q’uma uñjasiña munstana, ukasti wila jathastaypita uraqisa q’umanchañataki aruskipt’asiñasawa; ayllunakasansa ukhamaraki markanakasansa taqinisa maynicht’asisina Jakäwisaxa jutïri urunakana walja jakaniñañapataki.

Ukhamarusa Perú, suyuna kamachinakapasti, khitinakati jichha urunakana jakäwisa q’añuchapxi ukanakatakisti chiqaparu juchanchiriñapawa; uka sixtiri wayaqanaksa janiwa apnaqañaspati, kuna aljañanakasa, alasiñanakasa jani mayampisa, mayampisa sixtiri wayaqanakaru aljasiñäxpanti. Perú, suyusa p’iqinchtuqina jiwq’iyirinakasa, phichkatirinakasa jani sinti phichxapxpanti. Achachilaxa, uka yatisinwa ukhama sirïpachana.

COMPARTE

Share on Facebook Share on Twitter Share on WhatsApp
Tags: BasuraContaminación ambiental
Publicación anterior

Estudiantina C.P. Lampa “Remembranzas de mi tierra”

Publicación posterior

Nueva perspectiva de solución frente a la contaminación del lago Titicaca

Relacionadas Noticias

Actualidad

Aduviri asegura que es perseguido político

28 Septiembre, 2023
217
Actualidad

Diagnóstico de la anemia sería falso

28 Septiembre, 2023
215
Soccer player in black and red uniform with ball standing on one knee over black background with head down
Actualidad

Los futbolistas peruanos mejor pagados

25 Septiembre, 2023
449
Policiales

Redes de pornografía infantil al descubierto

18 Septiembre, 2023
2.2k
Política

Puno es la segunda región con más obras paralizadas

8 Septiembre, 2023
3.1k
Puno

Director regional de Salud Puno en la cuerda floja

6 Septiembre, 2023
2.6k
Publicación posterior

Nueva perspectiva de solución frente a la contaminación del lago Titicaca

Geografía, tierra y paisaje: afirmando la identidad

Comentario sobre post

  • Tendencias
  • Comentarios
  • Último

Opiniones divididas por tema electoral

27 Septiembre, 2019

Policial ebrio ocasionó accidente de tránsito

18 Marzo, 2019

Sociedad Conima “Jayajata Kunimaru”

23 Febrero, 2021

Política de Aduviri es desconcertante

25 Febrero, 2019

Educación entrega 400 tablets a estudiantes

13 Noviembre, 2020

Aduviri asegura que es perseguido político

28 Septiembre, 2023

Diagnóstico de la anemia sería falso

28 Septiembre, 2023

¿Clases virtuales? ¡La opción perfecta para encontrar al profesor ideal!

25 Septiembre, 2023

Joven peruano Angelo Farfán Oré logra medalla de plata para el Perú

25 Septiembre, 2023
Soccer player in black and red uniform with ball standing on one knee over black background with head down

Los futbolistas peruanos mejor pagados

25 Septiembre, 2023

Noticias recientes

Aduviri asegura que es perseguido político

28 Septiembre, 2023
217

Diagnóstico de la anemia sería falso

28 Septiembre, 2023
215

¿Clases virtuales? ¡La opción perfecta para encontrar al profesor ideal!

25 Septiembre, 2023
635

Joven peruano Angelo Farfán Oré logra medalla de plata para el Perú

25 Septiembre, 2023
630
Los Andes

Diario referente del sur del Perú, espacio de reflexión sobre el desarrollo humano y su relación con el medio ambiente, la sociedad y la economía.

Síguenos

Navegar por Categorias

  • Actualidad (56)
  • Arequipa (4,451)
  • Arequipa (1,365)
  • Arte y Cultura (4)
  • Deportes (1,764)
  • El Anchancho (58)
  • El Lacla (4)
  • Especial Bicentenario (401)
  • Foto Noticias (20)
  • JUEGOS Y CASINOS (4)
  • Juliaca (4,718)
  • Lima (772)
  • Misterios (109)
  • MUNDO (4)
  • NACIONAL (4)
  • Opinión (314)
  • PAIS (45)
  • Policiales (4,865)
  • Política (3,585)
  • Puno (11,033)
  • Sociedad (7,659)
  • Sociedad (4,112)
  • Vida & estilo (2,429)
  • webPortada (7,104)
  • ZONA (1,737)

Últimas noticias

Aduviri asegura que es perseguido político

28 Septiembre, 2023

Diagnóstico de la anemia sería falso

28 Septiembre, 2023
  • Nosotros
  • Historia
  • Prensa
  • Publicidad

© 2018 Diario Los Andes - CORPORACIÓN DECANO ALTIPLÁNICO S.A.C
AREQUIPA: Calle Dean Valdivia N° 418.
PUNO: Jr. Cajamarca 274 - 2do Piso. Telf: 051-350775.
JULIACA: JR. Salaverry N° 411 (Oficina N° 307) Telf: 051-327436

No Result
View All Result
  • Arequipa
  • Puno
  • Juliaca
  • Policiales
  • Política
  • Nacional
  • Sociedad
  • Deportes
  • Especial Bicentenario
    • Misterios
    • Vida & estilo

© 2018 Diario Los Andes - CORPORACIÓN DECANO ALTIPLÁNICO S.A.C
AREQUIPA: Calle Dean Valdivia N° 418.
PUNO: Jr. Cajamarca 274 - 2do Piso. Telf: 051-350775.
JULIACA: JR. Salaverry N° 411 (Oficina N° 307) Telf: 051-327436