• Nosotros
  • Historia
  • Prensa
  • Publicidad
Radio Victoria
Los Andes
  • Inicio
    • Arequipa
    • Puno
    • Juliaca
  • Política
    • Todo
    • El Anchancho
    • El Lacla
    • Foto Noticias
    • Opinión

    Piden a alcalde cambiar gerentes

    Califica de ‘demagogos’ a sus pares opositores

    Luque designa cargos de confianza en 3 sectores

    Dirigente califica de ‘traficante’ a Flavio Cruz

    Proponen crear préstamo agrario para productores

    Titular de Redess será interpelado

  • Policiales
  • Deportes

    El último adiós al genio

    “Vamos por la Sudamericana”

    El fantasma de la baja

    Maradona: ‘Dios’ regresó al cielo tras 60 años en la tierra

    Se le acabó la magia

    Les dieron la mano

    Etiquetas de tendencia

  • Sociedad

    Población de Juliaca exige rebaja de gas

    “Gobierno debe priorizar a Puno”

    El carachi y el pejerrey se extinguen en el Titicaca

    La urgencia de reconocer el trabajo de las mujeres

    Balanzas adulteradas en mercados de Juliaca

    Ministerio Público investiga a gerente

    Feriantes piden respeto a sus lugares de trabajo

    Se unen para ser un distrito

    Advierten a la población

    Etiquetas de tendencia

    • Vida & estilo

      ‘Escribo poesía en el idioma de mis padres: el aimara’

      La sobrepoblación de perros y gatos es nuestra responsabilidad

      Entregarán medicinas gratuitas

      ‘Yachaq illa’ cumple 13 años de labor cultural en Puno

      65 años en alerta ante emergencias

      Virgen de la Candelaria saldrá en procesión sí o sí

    • Especial Bicentenario
    • Misterios
    No Result
    View All Result
    • Inicio
      • Arequipa
      • Puno
      • Juliaca
    • Política
      • Todo
      • El Anchancho
      • El Lacla
      • Foto Noticias
      • Opinión

      Piden a alcalde cambiar gerentes

      Califica de ‘demagogos’ a sus pares opositores

      Luque designa cargos de confianza en 3 sectores

      Dirigente califica de ‘traficante’ a Flavio Cruz

      Proponen crear préstamo agrario para productores

      Titular de Redess será interpelado

    • Policiales
    • Deportes

      El último adiós al genio

      “Vamos por la Sudamericana”

      El fantasma de la baja

      Maradona: ‘Dios’ regresó al cielo tras 60 años en la tierra

      Se le acabó la magia

      Les dieron la mano

      Etiquetas de tendencia

    • Sociedad

      Población de Juliaca exige rebaja de gas

      “Gobierno debe priorizar a Puno”

      El carachi y el pejerrey se extinguen en el Titicaca

      La urgencia de reconocer el trabajo de las mujeres

      Balanzas adulteradas en mercados de Juliaca

      Ministerio Público investiga a gerente

      Feriantes piden respeto a sus lugares de trabajo

      Se unen para ser un distrito

      Advierten a la población

      Etiquetas de tendencia

      • Vida & estilo

        ‘Escribo poesía en el idioma de mis padres: el aimara’

        La sobrepoblación de perros y gatos es nuestra responsabilidad

        Entregarán medicinas gratuitas

        ‘Yachaq illa’ cumple 13 años de labor cultural en Puno

        65 años en alerta ante emergencias

        Virgen de la Candelaria saldrá en procesión sí o sí

      • Especial Bicentenario
      • Misterios
      No Result
      View All Result
      Los Andes
      No Result
      View All Result

      Jakäwisaxa suma q’umañapawa

      Los Andes Por Los Andes
      16/06/2019
      in Especial Bicentenario, Puno, Sociedad, webPortada
      0

      Achachilaxa, ¡wawa! janiwa q’añunaksa jurinaksa jakäwisaru willtjatati, uraqi manqharuwa suma jat’intaña, sirïnawa.

      Juan Choquehuanca Mamani

      Uka arunakapasti jichha urukamawa chiqa wakisiri, aka urunakansti jakäwisaxa wali suma q’umirïnawa qullunakasasa, phuju qawayasa,  utjawisa qawayanakapasa ukhumaraki qullu layanakasa aski suma ch’uxñakiriwa. Qullu alaya phujuta jalaniri umasa suma q’umakiriwa, jawirasa walja qhana umani, uywanakasa khusa k’uchikiwa jakxatasipxirïna, ukawjana utjasiri jaqinakasa ukhamarakiki.

      Markanakana utjasiri jaqinakasti wali k’uchiwa jakasina sarnaqasipxirïna, manq’anakasa, umaña umasa, samsuwisa janiwa usuyasirinati; musq’achunakasa, ch’uxñachunakasa suma uñjasina, yäqasina uywatapxirinawa, ukanakasti, jiwasanakatakixa walja janchisa  thurinchasirinawa, usunakatsa jark’aqasiri kunanawa.

      Taqi pachanwa, jiwasa markasana, ayllunakasana utjasirinakasti jakawisaruxa walja suma yäqasipxirïna, jichha urukamasa ukanakaxa ukhamaskiwa; sapa mayni jiwasanakatakisti Pachasa suma uñjañasaxa aski wakisiriwa.

      Jakäwisa pachasaxa, suma jakañasa, amuyt’awisa, q’uma chuymaniña kunwa waxt’aschitu. Uraqpacha jaqinakatakisti Jakäwisa Pachasaxa walja, walja wakisiripuniwa, janiwa usuntayañasasa, taqi chuymampi uñjañasawa, wawanakasataki suma q’uma jakäwi uraqi jayt’awañasawa, jupanakasti jutïri urunakaxa jani t’aqisipxañapataki.

      ¿Kunasa kamachchitu?

      Jichha urunakasti, jakäwisaxa walja usunchatapuniwa, t’aqisiyata kunawa uñjasi, ch’umiwja ukana quqanakapasa jani chuymani jaqinakana k’utsutawa uñjasipxi, sapa uruta sapuruwa quqanakaxa k’utarata, ukana jakasiri jamach’inakasti chuymasa q’uya q’uyawa chhiwiqrapxi, chhiwchhini tapanakapasa willtjata, uka tapa qawayapanraki chhiwichhinakapasa jiwarayata jaqusipxi. Jawira umanakasa jiwa q’añu q’añukiwa, janiwa uywanakansa jaqinakansa umt’añjamakiti; uraqisasti utjawisasa sapa kuti uñtasina jachasinsa tukusiñjamawa.

      ¿Kamachañasasa?

      Jichha urunakansti, sapa mayni jiwasanakaxa jakäwisa suma q’uma uñjasiña munstana, ukasti wila jathastaypita uraqisa q’umanchañataki aruskipt’asiñasawa; ayllunakasansa ukhamaraki markanakasansa taqinisa maynicht’asisina Jakäwisaxa jutïri urunakana walja jakaniñañapataki.

      Ukhamarusa Perú, suyuna kamachinakapasti, khitinakati jichha urunakana jakäwisa q’añuchapxi ukanakatakisti chiqaparu juchanchiriñapawa; uka sixtiri wayaqanaksa janiwa apnaqañaspati, kuna aljañanakasa, alasiñanakasa jani mayampisa, mayampisa sixtiri wayaqanakaru aljasiñäxpanti. Perú, suyusa p’iqinchtuqina jiwq’iyirinakasa, phichkatirinakasa jani sinti phichxapxpanti. Achachilaxa, uka yatisinwa ukhama sirïpachana.

      Tags: BasuraContaminación ambiental
      Publicación anterior

      Estudiantina C.P. Lampa “Remembranzas de mi tierra”

      Publicación posterior

      Nueva perspectiva de solución frente a la contaminación del lago Titicaca

      Relacionadas Noticias

      Puno

      ‘Escribo poesía en el idioma de mis padres: el aimara’

      22 Enero, 2021
      95
      Policiales

      Subgerente muere misteriosamente

      22 Enero, 2021
      281
      Policiales

      Fumigan CSJP pese a que atención es solo virtual

      22 Enero, 2021
      42
      Policiales

      Gracias a cámaras rescatan productos

      22 Enero, 2021
      79
      Policiales

      Sujetos se embriagan en auto

      22 Enero, 2021
      74
      Policiales

      Incautan soya por más de 9 mil soles

      22 Enero, 2021
      54
      Publicación posterior

      Nueva perspectiva de solución frente a la contaminación del lago Titicaca

      Geografía, tierra y paisaje: afirmando la identidad

      Comentario sobre post

      • Tendencias
      • Comentarios
      • Último

      Convocan a marcha contra el maltrato animal tras envenamiento de perritos en Puno

      19 Enero, 2021

      Yunguyeña y su hija son halladas sin vida en hotel

      22 Enero, 2021

      Sexagenario habría violado a sus nietas

      21 Enero, 2021

      La municipalidad de Orurillo inaugura 07 puentes de concreto consistente en las comunidades del distrito

      18 Enero, 2021

      Política de Aduviri es desconcertante

      25 Febrero, 2019

      ‘Escribo poesía en el idioma de mis padres: el aimara’

      22 Enero, 2021

      Locales clandestinos venden licor

      22 Enero, 2021

      Serenazgo tendrá más patrulleros

      22 Enero, 2021

      Denuncian a curandero

      22 Enero, 2021

      Harán seminario de seguridad

      22 Enero, 2021

      Noticias recientes

      ‘Escribo poesía en el idioma de mis padres: el aimara’

      22 Enero, 2021
      95

      Locales clandestinos venden licor

      22 Enero, 2021
      81

      Serenazgo tendrá más patrulleros

      22 Enero, 2021
      51

      Denuncian a curandero

      22 Enero, 2021
      183
      Los Andes

      Diario referente del sur del Perú, espacio de reflexión sobre el desarrollo humano y su relación con el medio ambiente, la sociedad y la economía.

      Síguenos

      Navegar por Categorias

      • Arequipa (2,826)
      • Arequipa (1,253)
      • Deportes (1,692)
      • El Anchancho (58)
      • El Lacla (4)
      • Especial Bicentenario (392)
      • Foto Noticias (19)
      • Juliaca (3,568)
      • Lima (580)
      • Misterios (98)
      • Opinión (274)
      • Policiales (3,268)
      • Política (2,533)
      • Puno (8,001)
      • Sociedad (6,121)
      • Sociedad (3,327)
      • Vida & estilo (2,321)
      • webPortada (5,863)
      • ZONA (1,723)

      Últimas noticias

      ‘Escribo poesía en el idioma de mis padres: el aimara’

      22 Enero, 2021

      Locales clandestinos venden licor

      22 Enero, 2021
      • Nosotros
      • Historia
      • Prensa
      • Publicidad

      © 2018 Diario Los Andes - CORPORACIÓN DECANO ALTIPLÁNICO S.A.C
      AREQUIPA: Calle Dean Valdivia N° 418.
      PUNO: Jr. Cajamarca 274 - 2do Piso. Telf: 051-350775.
      JULIACA: JR. Salaverry N° 411 (Oficina N° 307) Telf: 051-327436

      No Result
      View All Result
      • Inicio
        • Arequipa
        • Puno
        • Juliaca
      • Política
      • Policiales
      • Deportes
      • Sociedad
      • Vida & estilo
      • Especial Bicentenario
      • Misterios

      © 2018 Diario Los Andes - CORPORACIÓN DECANO ALTIPLÁNICO S.A.C
      AREQUIPA: Calle Dean Valdivia N° 418.
      PUNO: Jr. Cajamarca 274 - 2do Piso. Telf: 051-350775.
      JULIACA: JR. Salaverry N° 411 (Oficina N° 307) Telf: 051-327436