• Nosotros
  • Historia
  • Prensa
  • Publicidad
Radio Victoria
Los Andes
  • Arequipa
  • Puno
  • Juliaca
  • Policiales
  • Política
  • Nacional
  • Sociedad
  • Deportes
  • Especial Bicentenario
    • Misterios
    • Vida & estilo
No Result
View All Result
  • Arequipa
  • Puno
  • Juliaca
  • Policiales
  • Política
  • Nacional
  • Sociedad
  • Deportes
  • Especial Bicentenario
    • Misterios
    • Vida & estilo
No Result
View All Result
Los Andes
No Result
View All Result

Jakäwisaxa suma q’umañapawa

Los Andes Por Los Andes
16/06/2019
in Especial Bicentenario, Puno, Sociedad, webPortada
0

Achachilaxa, ¡wawa! janiwa q’añunaksa jurinaksa jakäwisaru willtjatati, uraqi manqharuwa suma jat’intaña, sirïnawa.

Juan Choquehuanca Mamani

Uka arunakapasti jichha urukamawa chiqa wakisiri, aka urunakansti jakäwisaxa wali suma q’umirïnawa qullunakasasa, phuju qawayasa,  utjawisa qawayanakapasa ukhumaraki qullu layanakasa aski suma ch’uxñakiriwa. Qullu alaya phujuta jalaniri umasa suma q’umakiriwa, jawirasa walja qhana umani, uywanakasa khusa k’uchikiwa jakxatasipxirïna, ukawjana utjasiri jaqinakasa ukhamarakiki.

Markanakana utjasiri jaqinakasti wali k’uchiwa jakasina sarnaqasipxirïna, manq’anakasa, umaña umasa, samsuwisa janiwa usuyasirinati; musq’achunakasa, ch’uxñachunakasa suma uñjasina, yäqasina uywatapxirinawa, ukanakasti, jiwasanakatakixa walja janchisa  thurinchasirinawa, usunakatsa jark’aqasiri kunanawa.

Taqi pachanwa, jiwasa markasana, ayllunakasana utjasirinakasti jakawisaruxa walja suma yäqasipxirïna, jichha urukamasa ukanakaxa ukhamaskiwa; sapa mayni jiwasanakatakisti Pachasa suma uñjañasaxa aski wakisiriwa.

Jakäwisa pachasaxa, suma jakañasa, amuyt’awisa, q’uma chuymaniña kunwa waxt’aschitu. Uraqpacha jaqinakatakisti Jakäwisa Pachasaxa walja, walja wakisiripuniwa, janiwa usuntayañasasa, taqi chuymampi uñjañasawa, wawanakasataki suma q’uma jakäwi uraqi jayt’awañasawa, jupanakasti jutïri urunakaxa jani t’aqisipxañapataki.

¿Kunasa kamachchitu?

Jichha urunakasti, jakäwisaxa walja usunchatapuniwa, t’aqisiyata kunawa uñjasi, ch’umiwja ukana quqanakapasa jani chuymani jaqinakana k’utsutawa uñjasipxi, sapa uruta sapuruwa quqanakaxa k’utarata, ukana jakasiri jamach’inakasti chuymasa q’uya q’uyawa chhiwiqrapxi, chhiwchhini tapanakapasa willtjata, uka tapa qawayapanraki chhiwichhinakapasa jiwarayata jaqusipxi. Jawira umanakasa jiwa q’añu q’añukiwa, janiwa uywanakansa jaqinakansa umt’añjamakiti; uraqisasti utjawisasa sapa kuti uñtasina jachasinsa tukusiñjamawa.

¿Kamachañasasa?

Jichha urunakansti, sapa mayni jiwasanakaxa jakäwisa suma q’uma uñjasiña munstana, ukasti wila jathastaypita uraqisa q’umanchañataki aruskipt’asiñasawa; ayllunakasansa ukhamaraki markanakasansa taqinisa maynicht’asisina Jakäwisaxa jutïri urunakana walja jakaniñañapataki.

Ukhamarusa Perú, suyuna kamachinakapasti, khitinakati jichha urunakana jakäwisa q’añuchapxi ukanakatakisti chiqaparu juchanchiriñapawa; uka sixtiri wayaqanaksa janiwa apnaqañaspati, kuna aljañanakasa, alasiñanakasa jani mayampisa, mayampisa sixtiri wayaqanakaru aljasiñäxpanti. Perú, suyusa p’iqinchtuqina jiwq’iyirinakasa, phichkatirinakasa jani sinti phichxapxpanti. Achachilaxa, uka yatisinwa ukhama sirïpachana.

COMPARTE

Share on Facebook Share on Twitter Share on WhatsApp
Tags: BasuraContaminación ambiental
Publicación anterior

Estudiantina C.P. Lampa “Remembranzas de mi tierra”

Publicación posterior

Nueva perspectiva de solución frente a la contaminación del lago Titicaca

Relacionadas Noticias

Juliaca

Ciudadanos protestan frente a comisaría, exigen mejor labor policíal

11 Agosto, 2022
161
Política

Expresidenta del congreso, pierde los papeles y agarra a gritos y jalones a Congresista Chavelita

11 Agosto, 2022
185
Policiales

Delincuentes ataron puertas de vecinos y sustrajeron objetos valorizados en más de 6 mil soles de botica

11 Agosto, 2022
226
Política

Contraloría presenta plataforma que facilitará información de candidatos a ERM-2022

10 Agosto, 2022
245
Juliaca

Recién graduado fallécio en la calle en Juliaca

10 Agosto, 2022
445
Política

Dictan orden de captura contra Yenifer Paredes, cuñada de presidente Pedro Castillo, al momento se encuentra no habida.

10 Agosto, 2022
281
Publicación posterior

Nueva perspectiva de solución frente a la contaminación del lago Titicaca

Geografía, tierra y paisaje: afirmando la identidad

Comentario sobre post

  • Tendencias
  • Comentarios
  • Último

Política de Aduviri es desconcertante

25 Febrero, 2019

Culturalista confía en la izquierda

8 Octubre, 2020

Educación entrega 400 tablets a estudiantes

13 Noviembre, 2020

Opiniones divididas por tema electoral

27 Septiembre, 2019

Dos fallecidos y más de 25 heridos en accidente de bus que cayó a precipicio de más de 30 metros en Carabaya

5 Agosto, 2022

Ciudadanos protestan frente a comisaría, exigen mejor labor policíal

11 Agosto, 2022

Todo lo que hay que saber de la Champions League antes de su inicio

11 Agosto, 2022

Expresidenta del congreso, pierde los papeles y agarra a gritos y jalones a Congresista Chavelita

11 Agosto, 2022

Delincuentes ataron puertas de vecinos y sustrajeron objetos valorizados en más de 6 mil soles de botica

11 Agosto, 2022

Contraloría presenta plataforma que facilitará información de candidatos a ERM-2022

10 Agosto, 2022

Noticias recientes

Ciudadanos protestan frente a comisaría, exigen mejor labor policíal

11 Agosto, 2022
161

Todo lo que hay que saber de la Champions League antes de su inicio

11 Agosto, 2022
137

Expresidenta del congreso, pierde los papeles y agarra a gritos y jalones a Congresista Chavelita

11 Agosto, 2022
185

Delincuentes ataron puertas de vecinos y sustrajeron objetos valorizados en más de 6 mil soles de botica

11 Agosto, 2022
226
Los Andes

Diario referente del sur del Perú, espacio de reflexión sobre el desarrollo humano y su relación con el medio ambiente, la sociedad y la economía.

Síguenos

Navegar por Categorias

  • Actualidad (5)
  • Arequipa (4,447)
  • Arequipa (1,362)
  • Deportes (1,750)
  • El Anchancho (58)
  • El Lacla (4)
  • Especial Bicentenario (401)
  • Foto Noticias (20)
  • Juliaca (4,695)
  • Lima (758)
  • Misterios (109)
  • Opinión (313)
  • Policiales (4,801)
  • Política (3,489)
  • Puno (10,894)
  • Sociedad (7,659)
  • Sociedad (4,110)
  • Vida & estilo (2,425)
  • webPortada (6,903)
  • ZONA (1,729)

Últimas noticias

Ciudadanos protestan frente a comisaría, exigen mejor labor policíal

11 Agosto, 2022

Todo lo que hay que saber de la Champions League antes de su inicio

11 Agosto, 2022
  • Nosotros
  • Historia
  • Prensa
  • Publicidad

© 2018 Diario Los Andes - CORPORACIÓN DECANO ALTIPLÁNICO S.A.C
AREQUIPA: Calle Dean Valdivia N° 418.
PUNO: Jr. Cajamarca 274 - 2do Piso. Telf: 051-350775.
JULIACA: JR. Salaverry N° 411 (Oficina N° 307) Telf: 051-327436

No Result
View All Result
  • Arequipa
  • Puno
  • Juliaca
  • Policiales
  • Política
  • Nacional
  • Sociedad
  • Deportes
  • Especial Bicentenario
    • Misterios
    • Vida & estilo

© 2018 Diario Los Andes - CORPORACIÓN DECANO ALTIPLÁNICO S.A.C
AREQUIPA: Calle Dean Valdivia N° 418.
PUNO: Jr. Cajamarca 274 - 2do Piso. Telf: 051-350775.
JULIACA: JR. Salaverry N° 411 (Oficina N° 307) Telf: 051-327436